Helderheid (engl.: clarity) is een belangrijk kenmerk van de kwaliteit van een edelsteen. Samen met slijpsel, kleur en grootte is het het belangrijkste kenmerk bij de beoordeling van een edelsteen. De term "clarity" komt uit het Engels en is de vertaling van het Nederlandse woord helderheid. Bij een diamant is de helderheid bijzonder belangrijk, want hoe minder onzuiverheden hij heeft, hoe helderder het licht erdoorheen schijnt en hoe hoger zijn esthetische en materiële waarde is. Om zo zuiver mogelijk te zijn, moet een edelsteen weinig insluitsels in zich hebben. Met name de weerkaatsing van licht, die in een diamant of briljant geslepen diamant plaatsvindt via de geslepen facetten, wordt sterk beïnvloed door de zuiverheid. Het vuur dat inherent is aan edelstenen, d.w.z. de glans en schittering aan het oppervlak, vloeit voornamelijk voort uit de helderheid en de slijpvorm van de steen. Afhankelijk van de edelsteen en ook van het gebruik ervan, worden edelstenen naast de productie van juwelen ook in de techniek gebruikt en zijn er verschillende slijpvormen voor edelstenen.
